Bệnh zona không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ra nhiều khó chịu và biến chứng nếu không điều trị đúng cách. Để hiểu rõ hơn căn bệnh Zona thần kinh mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây của Dược Bảo Phương.
Bệnh Zona là gì?
Bệnh zona (hay còn gọi là giời leo) là một bệnh da liễu do virus varicella-zoster gây ra. Đây cũng là loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi mắc thủy đậu, virus này không biến mất hoàn toàn mà “ngủ yên” trong hệ thần kinh của cơ thể. Nhiều năm sau, virus có thể tái hoạt động và gây ra bệnh zona, khi đó, virus sẽ lan dọc theo dây thần kinh và tạo ra những mụn nước đau đớn trên da.
Các thể bệnh Zona phổ biến
Bệnh zona có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể và được chia thành các thể phổ biến dựa trên vị trí và mức độ nghiêm trọng. Dưới đây là các thể bệnh zona thường gặp:
1. Zona thần kinh liên sườn
- Đây là thể bệnh zona phổ biến nhất, xảy ra khi virus tái hoạt động dọc theo các dây thần kinh liên sườn, nằm xung quanh ngực và bụng.
- Biểu hiện bao gồm phát ban và mụn nước xuất hiện theo dải ở một bên cơ thể, gây đau nhức và rát bỏng.
- Cảm giác đau có thể kéo dài nhiều tuần, thậm chí ngay cả khi các vết thương ngoài da đã lành.
2. Zona thần kinh mặt (zona mắt)
- Thể bệnh này xảy ra khi virus ảnh hưởng đến các dây thần kinh vùng mặt, đặc biệt là dây thần kinh tam thoa.
- Phát ban thường xuất hiện trên trán, quanh mắt và có thể lan sang mí mắt hoặc bên cạnh mũi.
- Nếu không được điều trị kịp thời, zona thần kinh mặt có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm giác mạc, viêm kết mạc, và thậm chí mất thị lực.
3. Zona thần kinh cổ và tay
- Trong trường hợp này, phát ban và mụn nước xuất hiện ở vùng cổ và có thể lan xuống vai hoặc cánh tay.
- Bệnh thường gây đau, tê và yếu ở vùng cổ và tay, ảnh hưởng đến cử động và sức mạnh của cánh tay.
4. Zona thần kinh lưng và chân
- Virus gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở lưng và vùng dưới của cơ thể, phát ban thường xuất hiện ở lưng, có thể kéo dài xuống mông và chân.
- Người bệnh thường cảm thấy đau và khó chịu, có thể gặp các vấn đề về cảm giác hoặc vận động ở chân.
5. Zona thần kinh tai (zona Ramsay Hunt)
- Là một thể bệnh hiếm gặp, zona Ramsay Hunt xảy ra khi virus tấn công các dây thần kinh xung quanh tai.
- Triệu chứng bao gồm phát ban và mụn nước quanh tai, mất thính lực, và chóng mặt. Một số trường hợp còn bị liệt nửa mặt do dây thần kinh mặt bị ảnh hưởng.
- Nếu không được điều trị kịp thời, zona Ramsay Hunt có thể dẫn đến mất thính lực vĩnh viễn và liệt mặt kéo dài.
6. Zona toàn thân (hiếm gặp)
- Trong một số trường hợp, virus có thể ảnh hưởng đến nhiều dây thần kinh ở các vị trí khác nhau, dẫn đến phát ban ở nhiều khu vực trên cơ thể.
- Thể bệnh này thường gặp ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, như người mắc HIV/AIDS, ung thư, hoặc đang điều trị ức chế miễn dịch.
7. Zona phổi, não và nội tạng (cực kỳ hiếm)
- Zona có thể tấn công các cơ quan nội tạng, như phổi và não, dẫn đến các biến chứng nặng nề như viêm phổi hoặc viêm màng não.
- Thể bệnh này rất hiếm và thường chỉ gặp ở những người có hệ miễn dịch suy giảm nghiêm trọng.
Triệu chứng của bệnh zona
- Đau và rát: Trước khi phát ban, người bệnh thường cảm thấy đau, rát hoặc ngứa ngáy tại khu vực da. Cơn đau có thể rất dữ dội và dai dẳng.
- Phát ban và mụn nước: Vài ngày sau khi cảm thấy đau, vùng da đó sẽ phát ban và xuất hiện những mụn nước nhỏ, thường sắp xếp theo một đường thẳng hoặc dọc theo một bên cơ thể. Sau đó, mụn nước sẽ vỡ ra, tiết dịch và cuối cùng đóng vảy.
- Sốt, mệt mỏi: Một số người bệnh có thể có thêm triệu chứng như sốt nhẹ, đau đầu hoặc cảm giác mệt mỏi.
Bệnh có thể tự khỏi trong vòng 2-4 tuần. Với người khỏe mạnh, bọng nước sau khi xẹp không để lại sẹo, cảm giác đau đơn và ngứa sẽ mất dần sau một thời gian. Phát ban thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày, trong thời gian này mụn nước sẽ phát triển, vỡ ra, và sau đó khô lại và đóng vảy.
Quá trình hồi phục hoàn toàn mất khoảng 2 đến 4 tuần. Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Với những trường hợp nghiêm trọng hoặc người lớn tuổi, thời gian hồi phục có thể kéo dài hơn.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh
- Bệnh zona là do virus varicella-zoster tái hoạt động, thường xảy ra khi hệ miễn dịch suy yếu. Chẳng hạn như ở người lớn tuổi, người mắc các bệnh lý mãn tính. Hoặc những người bị suy giảm miễn dịch (như HIV/AIDS).
- Căng thẳng kéo dài hoặc các yếu tố căng thẳng khác cũng có thể làm cho virus tái phát.
- Bệnh có thể gặp ở bất kỳ ai đã từng mắc thủy đậu. Đặc biệt là ở những người trên 50 tuổi.
